Wat is het verschil tussen 'verwijt' en 'verwijdt'?
Veel mensen twijfelen weleens of ze 'verwijt' of 'verwijdt' moeten schrijven. Het is een veelvoorkomende taalfout in het Nederlands en goed te begrijpen. Beide woorden lijken qua klank erg op elkaar, maar grammaticaal ligt het net even anders.
'Verwijt' is een zelfstandig naamwoord of de stam van het werkwoord 'verwijten'. Bijvoorbeeld: "Hij maakt haar een verwijt." Of: "Ik verwijs hem ergens op." Maar wanneer je bezig bent met vervoegen, komt er soms een 'd' bij kijken. De lastigste vorm is vaak de derde persoon enkelvoud: "Hij verwijt haar iets."
Wanneer gebruik je 'verwijdt'?
Het woord 'verwijdt' is de vervoegde vorm van het werkwoord 'verwijden', wat 'uiteen drijven' of 'verwijderen' betekent. Dit werkwoord wordt echter nauwelijks nog gebruikt in de spreektaal, en doorgaans is 'verwijdt' dus geen correcte spelling als men 'verwijt' bedoelt.
Een voorbeeldzin met 'verwijdt' zou kunnen zijn: "De wind verwijdt de wolken uit elkaar." Zoals je ziet, is dit een zeldzaam gebruik waarvoor in moderne taal simpelweg 'verdrijft' of 'verspreidt' zou worden gebruikt.
Waarom wordt 'verwijdt' vaak onbedoeld gebruikt?
De verwarring komt vooral doordat het Nederlands als taal geen fonetische spelling heeft. Beide vormen worden hetzelfde uitgesproken, en zonder kennis van grammatica en context is het moeilijk om te zien welke juist is. Mensen maken snel fouten wanneer ze zinnen verkeerd interpreteren of niet goed letten op de werkwoordstijden.
Een geheugensteuntje voor 'verwijt'
Als je twijfelt: 'verwijt' komt van het werkwoord 'verwijten', dat in de derde persoon enkelvoud géén 'd' krijgt. Dus: "Zij verwijt hem dat hij te laat was." Nooit: "Zij verwijdt hem..." Tenzij je een ouderwetse stijl probeert na te doen, maar dat komt zelden voor.
Veelgemaakte fouten in het Nederlands
'Verwijt' of 'verwijdt' is slechts één voorbeeld van woorden die veel verkeerd gespeld worden. Andere bekende verwarringen zijn 'gebeurt' of 'gebeurd', 'bedoelt' of 'bedoeld', en 'word' of 'wordt'. Al deze verwarringen hebben te maken met het gebruik van werkwoordvervoegingen en vormen van het voltooid deelwoord versus de tegenwoordige tijd.
Door goed te kijken wat het onderwerp van de zin is, en in welke tijd de zin zich afspeelt, kun je vaak achterhalen welke vorm juist is. Ken je de stam van het werkwoord, dan ben je al een heel eind op weg.
Samenvattend
Het is bijna altijd 'verwijt', tenzij je een erg ouderwets werkwoord als 'verwijden' gebruikt. Controleer altijd je zin en het onderwerp, en vraag jezelf af of je met het moderne werkwoord 'verwijten' werkt. Zo voorkom je vervelende taalfouten in je schrijfwerk.
