Wat er in je brein gebeurt als je droomt
Dromen voelen soms zó echt dat je wakker schrikt met een bonzend hart. Toch lig je gewoon stil in je bed. Dat komt doordat je brein tijdens de remslaap heel actief is. Remslaap is de fase van je slaap waarin je vaak het meest levendig droomt. Je ogen bewegen dan snel heen en weer onder je oogleden, maar je spieren zijn bijna volledig verlamd. Dat is een soort ingebouwde beveiliging, zodat je je dromen niet echt gaat uitvoeren.
Een belangrijk deel van je brein dat actief wordt, is de visuele schors. Die helpt je normaal om te zien wat er om je heen gebeurt. Tijdens een droom gebruikt je brein dit gebied om beelden te maken zonder dat je ogen iets waarnemen. Daarom zie je in je droom soms heel duidelijke mensen, plekken en situaties, terwijl alles zich alleen in je hoofd afspeelt.
Waarom dromen zo levensecht aanvoelen
Emoties zijn versterkt in je slaap
Nog een reden dat dromen zo echt voelen, is dat de delen van je brein die emoties aansturen extra actief zijn. Het gebied dat hierbij een grote rol speelt is de amygdala. Die helpt je om angst, spanning, blijdschap en boosheid te voelen. In dromen kunnen die gevoelens veel sterker zijn dan overdag, juist omdat de rem daarop wat minder is.
Tegelijkertijd is het deel van je brein dat logisch nadenkt en plant, de prefrontale cortex, minder actief. Daardoor stel je in een droom niet snel kritische vragen. Je vindt het normaal dat je ineens kunt vliegen of met iemand praat die al lang niet meer leeft. Je emotionele beleving neemt het over van je nuchtere verstand.
Herinneringen en fantasie lopen door elkaar
Je brein gebruikt tijdens het dromen stukjes uit je geheugen. Dat kunnen gebeurtenissen van gisteren zijn, maar ook herinneringen van jaren geleden. Die flarden worden gecombineerd met fantasie en losse gedachten. Zo ontstaan situaties die tegelijk herkenbaar en vreemd zijn. Je herkent bijvoorbeeld je ouderlijk huis, maar de kamers zien er anders uit dan in het echt.
Omdat je brein de puzzelstukjes zelf legt, vult het gaten in met details. Dat maakt het voor jou als dromer geloofwaardig. Je denkt er op dat moment niet over na dat het niet klopt. Dat versterkt het gevoel dat de droom echt gebeurt.
Wat dromen zeggen over jouw dagelijkse leven
Verwerking van stress en ervaringen
Veel wetenschappers denken dat dromen helpen bij het verwerken van ervaringen. Dingen waar je overdag mee rondloopt, komen terug in de nacht, soms in een verkapte vorm. Als je bijvoorbeeld stress hebt op je werk, kun je dromen dat je een belangrijke trein mist of een toets moet maken waar je niet voor hebt geleerd.
Je brein oefent als het ware met situaties, zonder dat er echte gevolgen zijn. Dat kan helpen om emoties te ordenen. Het betekent niet dat elke droom een diepe verborgen boodschap heeft, maar het laat wel zien dat jouw dagelijkse leven vaak doorsijpelt in je nachtelijke fantasieën.
Waarom je sommige dromen nooit vergeet
Sommige dromen blijven je jaren bij. Meestal zijn dat dromen met sterke emoties, zoals angst of intense blijdschap. Sterke gevoelens zorgen ervoor dat herinneringen beter worden opgeslagen. Ook als het maar om een droom gaat, registreert je brein dat als een bijzondere ervaring.
Toch vergeet je het grootste deel van je dromen binnen enkele minuten na het wakker worden. Dat komt doordat je brein de overgang van slapen naar waken maakt en zich gaat focussen op nieuwe prikkels. Als je een droom wilt onthouden, helpt het om even te blijven liggen en de droom in gedachten na te lopen of kort op te schrijven.
