Waarom regen een herkenbare geur heeft
Veel mensen merken het meteen: vlak voordat het gaat regenen, hangt er een bijzondere, frisse geur in de lucht. Ook na een bui kan het buiten anders ruiken dan daarvoor. Deze typische regenlucht heeft zelfs een naam en is te verklaren met eenvoudige natuurkunde en biologie.
Wat is petrichor precies
De frisse geur na een regenbui wordt vaak petrichor genoemd. Deze term is bedacht door twee onderzoekers in de vorige eeuw. Zij zochten een woord voor de geur die ontstaat wanneer regen op droge grond valt. Petrichor is dus geen stof op zichzelf, maar een combinatie van verschillende geuren uit de natuur.
Op de bodem liggen kleine restjes van planten, aarde en bacteriën. Als het lang droog is, hopen bepaalde stoffen zich op. Zodra de eerste regendruppels vallen, lossen deze stoffen een beetje op in het water en komen ze los uit de grond. De lucht boven de bodem verandert daardoor en dat ruiken we.
De rol van bacteriën in de regenlucht
Geosmine: de aarde-achtige geur
Een belangrijk onderdeel van de regenlucht is een stofje dat geosmine heet. Dit wordt gemaakt door bepaalde bodembacteriën, vooral door een groep die streptomyces wordt genoemd. Deze bacteriën leven al heel lang op aarde en komen bijna overal voor.
Als deze bacteriën afsterven, komt geosmine vrij in de bodem. Bij droog weer blijft het daar vooral zitten. Wanneer er dan regen valt, slaan de druppels op de grond en nemen kleine belletjes met geosmine mee de lucht in. Deze minuscule druppeltjes verspreiden zich in de lucht en bereiken onze neus.
Waarom we geosmine zo snel ruiken
Mensen zijn opvallend gevoelig voor de geur van geosmine. We kunnen het in heel lage concentraties al waarnemen. Mogelijk heeft dit een evolutionaire reden: een natte, vochtige omgeving betekende vroeger vaak drinkbaar water en groeiende planten. Een neus die gevoelig is voor deze geur kon dus nuttig zijn.
Regen op asfalt en in de stad
Regen die op een bosbodem valt, ruikt anders dan regen die op asfalt of stoeptegels terechtkomt. In de stad liggen meer uitlaatgassen, stof en resten van rubber en andere materialen op de grond. Als het gaat regenen, komen ook deze stoffen los en dat kan een zwaardere of minder frisse geur geven.
Toch ruiken veel mensen zelfs in de stad een korte, frisse fase. Dat komt doordat regen ook de lucht reinigt. Zware stofdeeltjes en pollen worden uit de lucht gespoeld. Even lijkt de lucht daardoor schoner en dat ervaren we als fris, zelfs als er ook minder prettige geuren meekomen.
Waarom regen soms anders ruikt
De regenlucht is niet altijd hetzelfde. In een dennenbos ruik je meer hars en naalden, in een weiland meer gras en planten. In de lente ruikt regen vaak anders dan in de herfst, omdat er andere planten groeien en afbreken. Ook temperatuur en wind spelen mee. Warme lucht draagt geuren sneller, terwijl koude lucht ze juist wat dempt.
Zo blijkt dat de simpele vraag waarom regen zo lekker ruikt, eigenlijk een verhaal is over bacteriën, planten, waterdruppels en onze gevoelige neus. De volgende keer dat je de regen ruikt, weet je dus dat je eigenlijk een heel klein stukje van de bodem inademt.
