Waarom de tijd anders voelt als je ouder wordt
Veel mensen hebben het gevoel dat de tijd steeds sneller gaat naarmate ze ouder worden. De zomers lijken korter, verjaardagen volgen elkaar sneller op en een jaar voelt soms als een paar maanden. Toch blijft een uur gewoon zestig minuten en een jaar even lang. Hoe kan het dan dat onze beleving zo verandert?
Hoe je brein tijd inschat
Onze hersenen hebben geen ingebouwde klok die elke seconde precies bijhoudt. In plaats daarvan gebruikt je brein allerlei hints om te bepalen hoe veel tijd er voorbij is gegaan. Denk aan het aantal gebeurtenissen dat je hebt meegemaakt, hoeveel nieuwe dingen je hebt geleerd en hoe vaak je ergens bewust bij stil hebt gestaan.
Nieuwe ervaringen rekken de tijd
Als kind maak je veel dingen voor het eerst mee. De eerste schooldag, de eerste vakantie, voor het eerst alleen naar de winkel. Al die nieuwe indrukken vragen veel aandacht en worden uitgebreid opgeslagen in je geheugen. Daardoor voelt een jaar vol nieuwe ervaringen langer aan.
Wanneer je ouder wordt, herhalen veel dagen zich. Je gaat naar dezelfde school of baan, volgt dezelfde routes en doet vergelijkbare dingen. Je brein hoeft minder nieuwe informatie te verwerken en slaat minder details op. Achteraf voelt die periode dan korter, alsof de tijd sneller is gegaan.
Achteraf versus op het moment zelf
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen hoe je tijd beleeft op het moment zelf en hoe je er later op terugkijkt. Tijdens een saaie vergadering kan een uur eindeloos lijken te duren. Maar kijk je een maand later terug op die periode, dan lijkt diezelfde tijd juist snel voorbij gegaan te zijn, omdat je geheugen er weinig bijzonders van heeft gemaakt.
Verhouding tot je leeftijd
Een ander idee gaat over verhoudingen. Voor een kind van tien is één jaar tien procent van zijn hele leven. Voor iemand van veertig is een jaar nog maar een veertigste. In verhouding voelt een jaar voor een volwassene dus kleiner aan dan voor een kind, ook al is de lengte van het jaar hetzelfde.
Routine en automatische piloot
Hoe meer je op de automatische piloot leeft, hoe minder bewust je met de tijd bezig bent. Denk aan een vaste woon-werkroute die je bijna zonder na te denken aflegt. Voor je gevoel ben je er dan sneller. Hetzelfde gebeurt met langere periodes vol routines: weken en maanden kunnen in je beleving in elkaar overlopen.
Kun je de tijd weer langzamer laten voelen
Hoewel je de echte tijd niet kunt vertragen, kun je je tijdsbeleving wel beïnvloeden. Door bewust nieuwe dingen te doen, andere routes te nemen, een nieuwe hobby te proberen of vaker stil te staan bij wat je doet, creëer je meer opvallende momenten voor je geheugen. Dat zorgt ervoor dat een periode achteraf rijker en langer aanvoelt.
Door afwisseling, aandacht en nieuwsgierigheid toe te laten in je dagelijks leven, kan je beleving van de tijd weer wat oprekken. De klok blijft hetzelfde tikken, maar hoe jij die tikken ervaart, heb je meer in de hand dan je misschien denkt.
