wat is knipperen precies
Knipperen lijkt iets kleins waar je nooit bij stilstaat. Toch is het een ingewikkelde en belangrijke beweging voor je ogen. Bij elke knippering sluit je je oogleden razendsnel en gaan ze direct weer open. Dit duurt meestal maar een fractie van een seconde, waardoor je het bijna niet bewust merkt.
De beweging wordt aangestuurd door kleine spiertjes rond je ogen. Deze spieren werken automatisch, maar je kunt er ook bewust voor kiezen om te knipperen, bijvoorbeeld als er iets in je oog zit of als je heel moe bent.
waarom knipper je met je ogen
je ogen bevochtigen
De belangrijkste reden dat je knippert, is om je ogen vochtig te houden. Bij elke knippering verdeelt je ooglid een dun laagje traanvocht over het oogoppervlak. Dat traanlaagje zorgt ervoor dat het hoornvlies glad blijft, waardoor je scherp kunt zien. Zonder dat laagje zouden je ogen droog, branderig en wazig aanvoelen.
je ogen schoonhouden
Knipperen werkt ook als een soort ruitenwisser. Stofdeeltjes, kleine haartjes of ander vuil dat op het oog terechtkomt, worden met het traanvocht naar de ooghoeken verplaatst. Van daaruit kan het gemakkelijk worden weggeveegd of afgevoerd via de traanbuis. Zo bescherm je je ogen zonder dat je daar actief over hoeft na te denken.
bescherming bij gevaar
Als er plotseling iets op je afkomt, bijvoorbeeld een vlieg of een opspattend druppeltje, knipper je reflexmatig. Dit gebeurt zo snel dat je het vaak pas achteraf beseft. Je lichaam wil hiermee het kwetsbare oogoppervlak beschermen tegen beschadiging. Ook fel licht kan zo’n reflex uitlokken, waardoor je ogen even dichtknijpt.
rustmoment voor je hersenen
Minder bekend is dat knipperen ook iets doet voor je hersenen. Onderzoekers denken dat een korte knipperpauze je brein een fractie van een seconde rust geeft. Even geen nieuwe visuele informatie betekent dat je hersenen heel kort kunnen “resetten”. Dat merk je bijvoorbeeld tijdens het lezen: vaak knipper je aan het einde van een zin of regel.
hoe vaak knipper je per dag
Gemiddeld knippert een volwassene ongeveer tien tot vijftien keer per minuut. Dat lijkt niet veel, maar als je het doorrekent kom je al snel aan duizenden knipperingen per dag. De exacte hoeveelheid verschilt per persoon en per situatie. Als je ontspannen voor je uit kijkt, knipper je meestal vaker dan wanneer je geconcentreerd bezig bent.
Opvallend is dat mensen achter een beeldscherm vaak minder knipperen. Wanneer je intens op een computerscherm of telefoon focust, kan het aantal knipperingen per minuut duidelijk dalen. Daardoor kunnen je ogen droog en vermoeid raken, wat je merkt als branderige ogen, een zandgevoel of wazig zien.
kun je zelf iets doen om beter te knipperen
Je hoeft normaal gesproken niet na te denken over knipperen, maar in sommige situaties kan het helpen om er even bewust bij stil te staan. Werk je lang achter een scherm, dan is het verstandig om af en toe bewust een paar keer langzaam te knipperen. Zo krijgt je traanlaag de kans zich opnieuw goed te verdelen over het oogoppervlak.
Ook korte pauzes helpen. Even wegkijken van je scherm naar een punt in de verte zorgt ervoor dat je ogen ontspannen en automatisch weer wat vaker knipperen. Een simpele gewoonte als regelmatig knipperen kan dus veel betekenen voor het comfort van je ogen in het dagelijks leven.
