De betekenis van epibreren
Het woord 'epibreren' is een typisch Nederlands voorbeeld van een verzonnen werkwoord dat vooral bekendheid kreeg door schrijver Simon Carmiggelt. Het werd in de jaren vijftig en zestig populair en heeft sindsdien zijn plaats in de Nederlandse taal behouden, hoewel het officieel nooit in het woordenboek van de Dikke Van Dale is opgenomen. Toch kent vrijwel iedereen het woord of heeft het in ieder geval gehoord.
Waar komt het woord vandaan?
Het ontstaan van 'epibreren' is niet helemaal duidelijk, maar het verhaal gaat dat Carmiggelt het introduceerde in een van zijn columns. Het werd gebruikt als een soort mysterieus werkwoord waarmee ambtenaren aangaven met iets onduidelijks bezig te zijn. Als je vroeg wat iemand precies aan het doen was, kon het antwoord zijn: "Ik ben aan het epibreren." Hierdoor gaf men aan ogenschijnlijk druk bezig te zijn, zonder daadwerkelijk iets concreets te doen. Het had dus een licht spottende ondertoon richting bureaucratische of ambtelijke bezigheden.
Gebruik van epibreren in de praktijk
In de praktijk wordt 'epibreren' vaak gebruikt om een situatie te beschrijven waarin iemand zich bezig lijkt te houden met belangrijk werk, terwijl er in feite weinig tot niets gebeurt. Denk bijvoorbeeld aan een collega die achter een computerscherm zit alsof hij druk in een Excel-bestand aan het werken is, maar ondertussen voornamelijk op sociale media kijkt. Dan kun je zeggen dat hij aan het epibreren is.
Epibreren als cultureel fenomeen
Door de jaren heen is het woord een soort taalkundige grap geworden. Het wordt inmiddels vaak ironisch gebruikt, soms zelfs liefdevol, om aan te duiden dat iemand gewoon even niets aan het doen is onder het mom van werk. Het woord roept sympathie op, omdat iedereen zich wel eens schuldig maakt aan deze vorm van tijdverdrijf. Ook in de literatuur en cabaret wordt het begrip vaak aangehaald als voorbeeld van Nederlandse taalhumor.
Is epibreren correct Nederlands?
Hoewel 'epibreren' geen officieel erkend werkwoord is volgens de taalkundige norm, wordt het wel breed begrepen en geaccepteerd in de spreektaal. Het is een mooi voorbeeld van hoe taal leeft en zich ontwikkelt. Woorden ontstaan niet alleen via officiële instanties, maar ook via het dagelijks gebruik van mensen. In dit geval begon het als een grap, maar kreeg het uiteindelijk een vaste plek in de Nederlandse culturele beleving.
Tot slot
Epibreren is dus een verzonnen, maar betekenisvol woord in de Nederlandse samenleving. Het verwijst naar het doen alsof men druk bezig is, zonder daadwerkelijk productief te zijn. Ondanks dat het niet in het woordenboek staat, leeft het voort in het collectieve geheugen van Nederland en blijft het een grappige manier om bepaalde situaties treffend te beschrijven.
